Anne Baba Ayrılığı ve Ölüm
Anne baba ayrılığı ve ölüm çocuklarda derin travmaların yaşanmasına neden olabiliyor. Çocuklar hayatta en bağlı olduğu kişileri tekrardan yanında göremeyeceğini hissettiğinde ciddi semptomlarla karşı karşıya kalabiliyor. Bu durumla karşılaşan çocuk için muhakkak profesyonel bir desteğe ihtiyaç duyulur.
İçindekiler
Çocuklarda Ölüm Kavramı ve Yas
Ölüm hayatta kabullenilmesi zor bir kavramdır. Ölüme bağlı olarak yas yaşanması ise oldukça normaldir. Gerek yetişkinler gerekse çocuklar ölümü kabullenip yas tutabilir. Ancak çocuklardaki ölüm kavramı ve yas süreci yetişkinlere göre biraz daha farklıdır.
Çocuklar ölüme şahit olması durumunda farklı tepkiler verebiliyor. Kimi çocuklar bunu dışarıya yansıtmayı tercih etse de çocukların büyük bir kısmı bu süreci içinde yaşamayı tercih ediyor. Ölüme bağlı olarak çocuğun derslerinde gözle görülür düşüş, içine kapanıklık, yetişkine bağımlılık ve yaşından küçük davranışlar gösterme gibi sorunlar görülebiliyor.
Çocuklar Ölümü Nasıl Algılar?
Çocuk ile yetişkinin ölümü aynı şekilde algılaması beklenemez. Çocuklar ölüm olayını bilişsel ve duygusal olmak üzere iki yönden algılar. Ölüm olayının bilişsel ya da duygusal algılanmasını belirleyen etkiler yaş ve kişilikle doğrudan alakalıdır.
Ölümü bilişsel olarak algılayan çocuk ölümün sonuçlarını daha iyi görecektir. Yaşı küçük çocuklar ölümü duygusal yönden algılayacağı için ölümün neden olduğunu ve sonuçlarını kestiremez.
5 yaşın altındaki çocuklar ölümün bir son olacağını idrak etmez. Bu yaş grubundaki çocuklar ölümün kısa süreliğine bir ara olduğunu ve ölen kişinin geri geleceğini düşünür. 10 yaşından sonra ise çocuklar ölümü daha iyi anlamaya başlar.
Ölüm Çocuğa Nasıl Anlatılmalıdır?
Çocuğa ölüm durumunun anlatılması zor bir süreçtir. Ancak bu sürecin es geçilmemesi ve çocuğa aktarılması oldukça önemlidir. Aksi halde çocuk büyüdüğünde dahi travmalarından kurtulamayabilir.
Bu bağlamda ölüm, çocuğa anlatılırken şu stratejilerden yardım alınabilir:
- Ölüm çocuğa bir uyku olarak tarif edilmemelidir.
- Ölümün uzun bir yolculuk olduğu söylenmemelidir. Aksi halde çocuk yolculuktan kaçınacaktır.
- Yaşlıydı öldü, hastaydı öldü gibi ifadeler kullanılmamalıdır.
- Konuyu es geçmek, kapatmak gibi durumlar tercih edilmemelidir.
Ölüm çocuğa anlatılırken çocuğun yaşı göz önünde bulundurulmalıdır. Çocuğun gelişim grubuna bağlı olarak ölümün yaşamın bir gerçekliği olduğu, konuşulabilir bir durum olduğu çocuğa aktarılmalıdır.
Ebeveynini Kaybeden Çocuk Nelere İhtiyaç Duyar?
Çocuklar için ebeveynleri hayatta en çok sevdiği ve ihtiyaç duyduğu kişilerdir. Buna bağlı olarak ebeveynlerden bir veya ikisinin kaybının yaşanması durumunda çocuklar ciddi sorunlarla karşılaşabiliyor. Bu durumdaki çocuklar fark etmese de düzen, şefkat ve iletişime ihtiyaç duyuyor.
Ölüm duygusunu yakından hisseden çocuklara ihtiyaç duyduğu şeyler kısa süre içerisinde verilmelidir. Aksi halde çocuk günlük yaşamını idame ettirmekte zorlanacaktır.
Yas Nedir?
Yas, sevilen birinin ölümü nedeniyle verilen doğal bir tepki olarak açıklanır. Kaybı yaşayan kişi ile ölen kişi arasındaki bağa bağlı olarak yas süreci değişiklik gösterebiliyor. Bazı kişiler yas sürecini kısa süre içerisinde atabilirken bazı kişiler uzun yıllar bu süreçte takılıp kalabiliyor. Yasın görülmesi ile bireyler günlük yaşamındaki iş ve işlemlerini aksatabiliyor.
Normal Yas Süreci Nedir?
Yas süreci hiçbir zaman standart olmamıştır. Bireyin karakterine ve ölen kişiyle olan samimiyetine bağlı olarak yas sürecinde değişiklikler görülebilir. Ancak normal bir yas sürecinde bireyler bedensel, duygusal, ruhsal, bilişsel ve davranışsal tepkiler verebiliyor.
Normal bir yas sürecinde birey acısını azaltmak için öfke, çaresizlik gibi duygularını dışa vurabiliyor. Bunun yanında süreçle baş edebilmek için alkol, sigara, uyuşturucu gibi zararlı maddelere yönelen bireyler de olabiliyor.
Normal yas sürecinde bireyler acısını paylaşabileceği kişi ya da kişilere ihtiyaç duyar. Bu bağlamda yas sürecinde olan bireyin duygusal olarak yanında durmak önemlidir.
Yasın Evreleri?
Yas süreci birden fazla evreden oluşur. Ancak bu evrelerin süresi kişiye bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yas sürecinin birinci evresine inkar evresi adı verilir. Bireyler yaşadığı kaybı anlamakta zorlanır. Bu süreçte kayıp reddedilir, kabul edilmez. İkinci evre ise kızgınlık/ öfke evresidir. Bu evrede kaybın acısı daha derinden hissedilir.
Bu da kişinin öfkeli olmasına neden olur. Ancak bu aşamada ölüm kabullenilmiştir. 3. Evre depresyon evresidir. Bu aşamada artık kaybın geri gelmeyeceği sonucuna varılır. 4. Evre ise kişinin yokluğunun farkında olunduğu ve özlem duygusunun yavaşça azaldığı evredir.
Yas Süreci ve Uyum
Yas sürecini etkileyen birçok farklı değişken vardır. Yas sürecinde olan kişi bu etkenlere bağlı olarak normal yaşama dönmede zorluk çekebiliyor. Ancak bu süreçte olan kişinin akrabalarından ya da dostlarından yardım alması sürecin kısa süre içerisinde atlatılmasına yardımcı olabiliyor. Ölen kişinin kimliği, ölüm biçimi, geçmişte ikilinin arasında yaşadığı olaylar, sosyal destek kişinin normal yaşama dönmesini etkileyen etmenlerdendir.
Travmatik Yas
Sevilen kişinin hiç beklenmedik anlarda, kötü ya da korkunç bir olayla vefat etmesi sonucu oluşan yas sürecine travmatik yas adı veriliyor. Bu süreç, normal bir yas sürecine göre daha zor atlatılabiliyor. Çünkü kişinin ölmesi travmatik yasta çok daha zor kabullenilir. Özellikle evlat acısı yaşayan ebeveynler travmatik yas süreci ile daha fazla karşı karşıya kalır.
Yas Terapisi
Bazen bir kişi kendisi için anlamlı olan bir kayıp yaşayabiliyor. Yaşanan bu kayıp bireyin hayatını derinden etkileyebiliyor. Bu durumda duruma profesyonel müdahale gerekebiliyor. Kayıpla ilgili çözülmemiş duyguların çözümlenmesini sağlayan ve kişinin normal hayata dönmesine yardımcı olan profesyonel desteğe yas terapisi adı verilir.
Yas terapisi alanında uzman olan terapistler tarafından verilir. Bu bağlamda terapiden alınacak verim oldukça fazladır. Terapistler bilişsel davranışçı metotlarından yardım alarak danışanın süreci kısa süre içerisinde geride bırakmasına yardımcı olur.
Diğer içerik ve hizmetlerimiz için BURAYA TIKLAYINIZ.